۲۳ اسفند ۱۴۰۳

پذیرش و غلبه بر موانع در یوگا

مسیر واقعی یوگا یک فرآیند تحول‌آفرین است. باید انتظار موانع را داشته باشیم تا بتوانیم بر آن‌ها غلبه کنیم، نه اینکه دچار سردرگمی شویم و از مسیر پیشرفت خود بازبمانیم.

Yogi lady on the mat holding the soles of her feet with both hands

پذیرش و غلبه بر موانع در یوگا

 

مسیر واقعی یوگا یک فرآیند تحول‌آفرین است.باید انتظار موانع را داشته باشیم تا بتوانیم بر آن‌ها غلبه کنیم، نه اینکه دچار سردرگمی شویم و از مسیر پیشرفت خود بازبمانیم.  

 

تمرین یوگا اغلب به‌ عنوان راهی برای کاهش استرس‌های روزمره معرفی می‌شود. اما هدف والاتر یوگای آشتانگا، دگرگونی روانی و معنوی است. مانند هر تمرین عمیق دیگری، در این مسیر نیز با موانعی روبه‌رو خواهیم شد. اگراین دشواری‌ها را در چارچوب بزرگ‌تری درک نکنیم، ممکن است اعتبار تمرین خود را زیرسؤال ببریم، مخصوصاً زمانی که نتایج مطابق انتظاراتمان نباشد. اما موانعی که در مسیر ما قرار می‌گیرند، هدفی دارند: آن‌ها کاتالیزوری برای تحول‌اند که می‌توانند ما رااز رنج رها سازند.  

 

سوترای پاتانجلی درباره موانع

 

یوگا سوتراهای پاتانجلی با سه بیانیه مهم درباره وضعیت یوگا آغاز می‌شوند.  

اول اینکه: *«یوگا یعنی کنترل فعالیت‌های ذهن.»*  

دوم، اگر این هدف محقق شود، ما *«در ماهیت واقعی خود مستقر می‌شویم»،* که نتیجه آن رهایی از رنج خواهد بود.  

اما اگر نتوانیم ذهن را کنترل کنیم، *«به اشتباه خود را با فعالیت‌های ذهنی‌مان یکی خواهیم دانست.»*  

 

ذهنِ مهار نشده دائماً به دنیای بیرون جذب می‌شود و با اشیا و تجربیات ناپایدار همانندسازی می‌کند، درحالی‌که این امور نمی‌توانند شادی پایدار به ارمغان آورند. تنها زمانی که بتوانیم ذهن را کنترل کنیم و به درون بازگردانیم،می‌توانیم ماهیت واقعی خود را کشف کنیم که سرچشمه شادی حقیقی است.  

 

کنترل کامل ذهن، آن‌گونه که در سوتراهای اولیه توصیف شده، بسیار نادر است و نتیجه سال‌ها یا حتی عمرهای متمادی از تمرین است.در فصل دوم یوگا سوتراها، پاتانجلی تمرین سیستماتیک *یوگای آشتانگا* را به‌ عنوان روشی برای دستیابی به این آگاهی یوگایی ارائه می‌دهد. این تمرین نیازمند تلاش پایدار در طولانی‌ مدت است. اما برای کسی که به‌ طور مداوم تمرین کند و بر موانع اجتناب‌ ناپذیر این مسیر غلبه کند، نتیجه آن دستیابی به ذهنی پایدار و کنترل‌ شده است که او را به ماهیت واقعی‌اش بازمی‌گرداند.  

 

موانع از دیدگاه پاتانجلی

 

در فصل اول یوگا سوتراها، پس از توصیف ذهن متعادل، پاتانجلی نه مانع را فهرست می‌کند که می‌توانند تمرکز ذهن را از بین ببرند و مانع حرکت درونی آن شوند. در سوترا (۱:۳۰) آمده است:  

 

*"Vyādhistyāna saṃśaya pramāda ālasya avirati bhrāntidarśana alabdhabhūmikatvaanavasthitatvāni citta vikṣepāḥ te antarāyāḥ."*  

 

این عبارت ترجمه می‌شود به:  

*"بیماری، رخوت ذهنی، شک، بی‌توجهی،تنبلی، افراط، توهم، ناتوانی در پیشرفت و عدم ثبات، موانعی هستند که موجب پراکندگی ذهن متعادل شده و مانع حرکت درونی آن می‌شوند."*  

 

این موانع ذهن را پراکنده می‌کنند و مانع تمرکز آن در یک جهت خاص می‌شوند. پاتانجلی از واژه‌ی *antarāya*برای «موانع» استفاده می‌کند، که نشان می‌دهد این چالش‌ها مانع حرکت درونی ذهن شده و از هدف اصلی یوگا جلوگیری می‌کنند. بنابراین، ممکن است کسی سال‌ها تمرین یوگا کند،اما اگر بر این موانع غلبه نکند، تمرین او در سطح فیزیکی باقی می‌ماند و به درک عمیق‌تر یاز یوگا دست نخواهد یافت.  

 

بررسی موانع اصلی

 

۱. **بیماری (Vyādhi)**  

بیماری در هر سطحی می‌تواند مانع از تمرکز ذهن بر مسیر یوگا شود. برای پیشرفت در یوگا، ابتدا باید از سلامت جسمانی برخوردار شویم. پاتابی جویس بارها تأکید کرده بود که بدون یک بدن قوی و سالم، رسیدن به حالت‌های عمیق مدیتیشن غیرممکن است. حتی گاهی به شاگردانش توصیه می‌کرد که قبل از تمرین یاما و نیاما،باید برای مدت طولانی روی آسانا کار کنند، زیرا این مراحل اولیه آشتانگا بدون یک بدن قوی بسیار دشوار خواهند بود.  

 

۲. **رخوت ذهنی (Styāna)**  

این حالت به سنگینی ذهن و احساس رخوت اشاره دارد. بسیاری از افراد، به‌ ویژه مبتدیان، با این مانع مواجه می‌شوند و ممکن است در روزهایی تمایلی به تمرین نداشته باشند. اما حتی انجام چند حرکت سلام بر خورشید (Sūryanamaskāra) می‌تواند انرژی تازه‌ای به بدن و ذهن ببخشد و ذهن را شفاف‌تر کند.

 

۳. **شک و تردید (Saṃśaya)**  

پس از مدتی تمرین، برخی از افراد دچار شکمی‌ شوند. این شک اگر کنترل نشود، می‌تواند تمرکز ذهن و انرژی را مختل کند و حتی در بدن به‌ صورت درد یا ناراحتی مداوم ظاهر شود.

 

۴. **بی‌توجهی و بی‌دقتی (Pramāda)**  

بی‌توجهی به تمرین، چه به دلیل عدم علاقه باشد و چه به دلیل عدم تعهد، مانعی بزرگ در مسیر یوگا است.  

 

۵. **تنبلی (Ālasya)**  

این مانع ناشی از عدم تمایل به تلاش است.حتی کسانی که تمرینات فیزیکی را انجام می‌دهند، ممکن است از کار کردن روی ذهن و آگاهی پرهیز کنند.  

 

۶. **افراط و عدم کنترل (Avirati)**  

اگر فرد بیش‌ از حد درگیر لذات حسی شود، نمی‌تواند بر مسیر معنوی تمرکز کند.  

 

۷. **توهم و درک نادرست (Bhrāntidarśana)**  

برداشت‌های غلط در مورد یوگا و تمرینات آن می‌توانند باعث انحراف فرد از مسیر درست شوند.

 

۸. **ناتوانی در پیشرفت (Alabdhabhūmikatva)**  

زمانی که فرد احساس کند به پیشرفتی که انتظار داشته دست نیافته است، ممکن است انگیزه خود را از دست بدهد.  

 

۹. **عدم ثبات و پایداری (Anavasthitatva)**  

حتی پس از دستیابی به پیشرفت، حفظ آن مهم است. اگر فرد در تمرینات خود ثبات نداشته باشد، به عقب باز خواهد گشت.  

 

نتیجه‌گیری

 

موانعی که در مسیر یوگا با آن‌ها روبه‌رو می‌شویم، بخشی از روند طبیعی پیشرفت هستند. به‌ جای ناامید شدن، باید آن‌ها را بپذیریم و به چشم فرصتی برای رشد درونی به آن‌ها نگاه کنیم. یوگا تنها در سطح فیزیکی محدود نمی‌شود؛ بلکه مسیری است برای کنترل ذهن، کشف حقیقت درونی و رسیدن به آرامش پایدار.  

 

اگر بتوانیم این موانع را بشناسیم و بر آن‌ها غلبه کنیم، مسیر یوگا ما را به آزادی، شادی و تعادل حقیقی خواهد رساند.

 

 

 

برای شرکت در جلسه اول کلاس یوگا در استودیو شانتی با ما در تماس باشید.

شما میتوانید از طریق پر کردن فرم یا تماس تلفنی با ما در ارتباط باشید.

جدید ترین بلاگ ها